Programatik reklamları, dijital reklam dünyasında kullanılan, hedef kitlelere etkili bir şekilde ulaşılmasını sağlayan bir teknoloji yani bir yapay zekâ destekli reklam satın alma modelidir.
Programatik reklamları, hedef kitleleri ve bu kitlelere uygun olarak verilen reklam alanlarını otomatik olarak belirleyen bir dijital sistemdir. Markaların bütçelerine uygun olacak şekilde reklam alanlarını seçerek hedef kitle ile etkileşim halinde olmanızı sağlar. Reklamlar otomatik olarak optimize edilerek daha verimli bir reklam süreci elde edilmiş olunmaktadır. Programatik reklamcılık birçok reklam formatı ile farklı dijital platformlarında (Google, Facebook, Twitter, Instagram) kullanılabilir.
Programatik reklamlarının birçok avantajı vardır. Zamandan tasarruf etmenizi sağlarken reklam maliyetlerinizi düşürmüş olur. Yayıncılar programatik reklamlar ile daha geniş kitlelere ulaşabilir. Aynı zamanda kampanyalarınızı şeffaflık içerisinde yönetmiş olursunuz.
Günümüzde reklam dünyasındaki hızlı değişimler beraberinde birçok teknolojik değişimi de getirmektedir. Özellikle son yıllarda reklamcılık alanında programatik reklam terimi ile daha sık karşılaşmaktayız. Programatik reklamcılık ile aynı satırda kullanılan bir başka reklam terimi ise görüntülü reklamcılıktır.
Programatik reklamcılık ve görüntülü reklamcılık; dijital reklam dünyasında yer alan ve kullanılan reklamcılık yöntemleridir. Fakat hedefleme, fiyatlandırma, envanter kullanımı, reklam şekilleri gibi bazı temel noktalarda birbirinden ayrılmaktadırlar. Programatik reklamcılık, yazılım ve algoritmalar ile çalışırken görüntülü reklamcılık ise genellikle bunları manuel olarak yapmaktadır. Görüntülü reklamcılığın içinde barındırdığı dezavantajlar; programatik reklamcılığın günümüzde giderek daha çok tercih edilmesine bir altyapı oluşturmaktadır.
Dijital medyanın ve reklamcılığın son yıllardaki gelişimi ile birlikte bu alanda oldukça etkili değişiklikler meydana gelmiştir. Dijital kavram ve terimlerin daha sık kullanılması ile tüketici davranışlarında da görülen bu değişiklikler yepyeni bir reklam düzenini beraberinde getirmiştir. Tam da bu noktada programatik reklamcılık gibi yeni bir kavram yerini giderek daha belirgin bir hale getirmektedir. Veri ve otomasyona dayalı bir sistematik düzen ile çalışan programatik reklamcılık; markalar açısından tercih edilir olmuştur. Bu süreç elbette beraberinde birtakım zorlukları ve etik sorunları da getirmiştir.
Tüketici verilerine ulaşma konusundaki hassasiyet etik sorunlara sebep olur iken kişisel verilerin kullanımının aşılması gibi sorunlar da programatik reklamcılığın zorlukları arasında yerini almıştır. Programatik reklamcılıkta görülen zorluklar şeffaflık ve öğrenme kavramlarının anlaşılması ile mümkündür. Programatik reklamcılık prensip ve stratejilerini tamamıyla benimsemeyen reklam verenler şeffaflık ve erişim ile ilgili süreçleri en doğru biçimde kullanarak birçok avantajı yakalayabilir ve olumlu bir reklam sürecini yönetmiş olurlar.
Etkili bir programatik reklam sürecinin nasıl gerçekleştiğini birkaç başlıkta toplayabiliriz:
Dijital alanda reklamların en doğru şekilde hedef kitleye ulaşmasını hedefleyen programatik reklamcılık; birden çok reklam türüne sahiptir:
Programatik reklamcılığın son yıllarda tercih edilmesinde birden çok faktör mevcuttur. Daha fazla kişiye ulaşım kolaylığı ve daha fazla ürün/hizmetin pazarlanması ve böylelikle de satışı söz konusudur. Programatik reklamcılık kendi bünyesinde birtakım özellikler barındırır. Örneğin markaların geleneksel reklamlara kıyasla daha sınırlı değil daha geniş bir kitleye ulaşmasını sağlar. Yapılan reklamlarda gerçek zamanlı düzenlemeler yapılabilir ve birden çok hedefleme ölçütlerinden faydalanabilirler. Programatik reklam özelliklerinden biri de reklam verenin bütçesi daha verimli kullanılabilmektedir.
Programatik reklamların yayınlandığı platformlarda banner, video ve ses kaydı gibi çok farklı şekillerde reklamlar mevcuttur. Özellikle HTML banner reklamlar, daha fazla özelliklere sahip ve tıklama oranlarını artırıcı reklam örnekleri olabilmektedir. Bunun yanı sıra ses kaydı gibi işitsel özelliği olan reklamlar dijital radyo yayınlarında ya da Spotify gibi uygulamalarda kullanılabilmektedir.
Programatik reklamcılıkta kullanılan terimler:
Programatik reklamcılık bu kadar yaygın bir şekilde kullanılmıyor iken her yayıncı reklam verenlere ulaşmak ve reklam alanı satmakla ilgileniyordu ve bu süreç tamamen manuel gerçekliyordu. SSP yayıncıların mevcut envanterlerini reklam borsalarına bağlamak amacıyla kullanmış oldukları bir araçtır.
Reklam verenlerin yapmış olduğu talepleri kullanan yazılımlara verilen bir teknik terimdir talep yönlü platform. DSP; reklam verenlerin otomatik yollar ile reklam yerleşim alanları satın almasına yardımcı olan bir araçtır. Reklam verenler programatik reklam satın alımı için talep yönlü platformu kullanırlar.
DMP, kullanıcı verilerinin alt başlıklar halinde oluşturulduğu bir bilgidir. Bu bilgiler data yönetim merkezinde toplanarak reklam verenlerin tanıtım için belirlemiş oldukları stratejilerinin oluşturulmasında kullanılmaktadır.
Programatik reklamcılığın temel yapı taşı olan gerçek zamanlı fiyatlama; bir reklam alanı için oluşturulan bir dijital açık artırma anlamına gelmektedir. Bu fiyatlama terimine göre bir web sayfası açılana dek reklam alanına en yüksek teklifi veren ve en temel şartları oluşturan reklam verenin reklamı gösterilmektedir.
Anahtar performans göstergesi anlamına gelmektedir. Bahsi geçen bu gösterge ise gösterim, tıklanma ya da ziyaret sayısı olabilmektedir.
Tıklanma oranı anlamına gelen bu terim bir reklamın tıklanma sayısını ifade etmektedir.
Birden çok reklam mecrasının oluşturduğu platformlara denilmektedir.
Programatik medya satın alma, dijital reklamın satın alma sürecidir. Programatik medya satın almada yapay zekâ ve makineler ön plandadır. Böylelikle kampanyanızın optimizasyonu için kampanya sürecinizde size daha çok alan kalmaktadır. Makine ve algoritmalar medya satın almayı oluşturan faktörlerdendir. Aynı zamanda bu süreç otomatik yollar ile gerçekleştiği için markalaşma zamanınızı daha verimli kullanmış olursunuz.
Programatik banner ile reklam veren, web sitesini ziyarette bulunan kullanıcının ilgisini çekmek için ve bir geri dönüş almak için dinamik ya da statik banner’lardan yararlanır. Hedef kitlenizi oluşturan müşteri web sitesini ziyaret ettiği zaman bilgisayarında bir çerez oluşturularak alınan veriler ışığında siteyi ziyarette eden kullanıcının ilgisi çekilmiş olunur. Böylelikle kullanıcı ve web siteniz arasında banner aracılığı ile bir etkileşim başlatmış olursunuz.
“Ad Exchange” yani Türkçe karşılığı ile “Reklam Borsası” DSP ve SSP araçlarının ticaretinin gerçekleştiği alana verilen bir isimdir. Reklam borsaları reklamların ve envanterin alım ve satımının yapıldığı bir alandır. Ad Exchange tam anlamıyla bir tür borsa alanıdır. Büyük ölçekli online yayıncılar ve büyük web portalları gibi kendine belirgin bir yer edinmiş markalar, Ad Exchange’i kullananlar arasında yer almaktadır.
SSP yayıncıların mevcut envanterlerini reklam borsalarına bağlamak amacıyla kullanmış oldukları bir araçtır. Az Taraflı Platform (SSP) ile yayıncılar, dijital reklam alanları için belirledikleri en yüksek teklifi sağlamak için sayfa konumu, kitle, URL, gibi bilgileri sağlarlar. Özetle yayıncılar, reklam alanlarını SSP ile satışa sunarlar. Bu durum markaların doğru yayıncılara ulaşmasını sağlamaktadır.
Reklam verenler, DSP aracılığı ile reklam tekliflerini oluştururlar ve sonrasında yayınlarlar. Bu platformlar ise markaların hedef kitlelerini, yer almak istedikleri pazarı, bütçelerini ve diğer alanları belirlemesine yardımcı olmaktadır. DSP; reklam verenlerin otomatik yollar ile reklam yerleşim alanları satın almasına yardımcı olan bir araçtır. Reklam verenler programatik reklam satın alımı için talep taraflı platformu kullanırlar.
Son yıllarda reklam dünyasında sıkça duyulan kavramlardan biri olan “native advertising” yani Türkçe anlamı ile “doğal reklamcılık” oldukça ilgi görmeye başlamıştır. Bu reklam tekniğine daha çok dijital reklam ajanslarında rastlanmaktadır. Markanın eğlenceli ve doğal akışında seyreden içerikler ile oluşturduğu reklamların kullanıcıların dikkatine sunulması amaçlanmaktadır. Kurgulama yöntemi ile gerçekleştirilen bir reklam türüdür.